Φωτογραφίες και Παλιές Ιστορίες του Σινεμά «Αλκυονίς» που Κινδυνεύει να Γίνει Σούπερ Μάρκετ

«Η πιο σημαντική κινηματογραφική αίθουσα της Αθήνας που μας φιλοξένησε», έχει πει για την Αλκυονίδα κάποτε ο Παντελής Βούλγαρης, ενώ ο Θάνος Μικρούτσικος έχει σημειώσει πως «Ήταν κάποτε το σημείο συνάντησης σε δύσκολους καιρούς. Τόπος αναφοράς για τη γενιά μας». Το σινεμά Αλκυονίς είναι κάτι παραπάνω από μια αίθουσα προβολής. Είναι ένας τόπος πολιτισμού, διαλόγου, ανεξάρτητης κινηματογραφικής δημιουργίας και καλλιτεχνικής ζύμωσης με ιστορία 49 ετών, που κινδυνεύει να κλείσει και να μετατραπεί σε σούπερ μάρκετ.

Η Επιτροπή Διάσωσης Αλκυονίδας, ωστόσο, ζητάει να χαρακτηριστεί το σινεμά που έχει φιλοξενήσει τα έργα των μεγαλύτερων δημιουργών και έχει γίνει πηγή έμπνευσης ακόμη και για τραγούδι, ως μνημείο διατήρησης ιστορικής μνήμης από το υπουργείο Πολιτισμού και να μην πωληθεί από τους ιδιοκτήτες του κτιρίου.

Ο κινηματογράφος εγκαινιάστηκε το 1969, επί της οδού Ιουλιανού 42, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Η δημιουργία του Αλκυονίς ήταν αποτέλεσμα της απόφασης του πολιτικού μηχανικού Βαγγέλη Σιδέρη να λειτουργήσει ως κινηματογραφική αίθουσα το ιδιόκτητο ισόγειο της νεότευκτης πολυκατοικίας. Τη διεύθυνση ανέλαβε ο φίλος του, οικονομολόγος Μίμης Μανωλάκος και την επιλογή των ταινιών ο νεαρός δημοσιογράφος/κριτικός κινηματογράφου της εφημερίδας Θεσσαλονίκη, Χρίστος Χριστοδούλου.

Οι ταινίες των μεγάλων ευρωπαίων δημιουργών κυριάρχησαν στα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας του: Bergman, Antonioni, Godarf, Fellini, Truffaut,Pasolini, Visconti κ.α. Παράλληλα, εισάγονται και ταινίες που προορίζονταν για αποκλειστική προβολή στην αίθουσα της Αλκυονίδας, έτσι το αθηναϊκό κοινό γνωρίζει τον Eisenstain με τα φιλμ Ιβάν ο Τρομερός και Αλέξανδρος Νιέφσκι, που προβάλλονται για πρώτη φορά, τον Miklós Jancsó με τα Νικημένοι και Ο Ήχος της Σιωπής, τον Nagisa Oshima με το Η Τελετή και άλλους σπουδαίους σκηνοθέτες, άγνωστους μέχρι τότε στο αθηναϊκό κοινό.

Το 1971 προβάλλεται κατ’ αποκλειστικότητα στο Αλκυονίς η Αναπαράσταση του Θόδωρου Αγγελόπουλου, που αγγίζει τα 11.000 εισιτήρια μόνο την πρώτη εβδομάδα προβολής της. Ανάλογο αριθμό πέτυχαν το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο του Pasolini και το Ιβάν ο Τρομερός του Eisenstain. Αυτήν την περίοδο και μέχρι την πτώση της Χούντας το 1974, γεγονότα αποτέλεσαν οι προβολές ελληνικών ταινιών, με αντισυμβατική γραφή και περιεχόμενο, ως σχεδόν πολιτική πράξη απέναντι στη δικτατορία: οι Κρανίου Τόπος του Αριστόπουλου, Μέρες του ’36 του Αγγελόπουλου, Άσπρο Μαύρο των Ρεντζή και Ζερβού πυροδότησαν κλίμα έντονα αντιδικτατορικό εντός της αίθουσας, με κορύφωση την προβολή της δύο φορές κομμένης από τη λογοκρισία ταινίας του Μανούσου Μανουσάκη, Ο Βαρθολομαίος - πήρε άδεια για προβολή σε μία μόνο αίθουσα. Η Αλκυονίδα γέμισε από κόσμο, όπως και όλη η Ιουλιανού, ενώ το τραγούδι του Γιάννη Μαρκόπουλου, «Μπήκαν στην Πόλη οι Εχθροί», ως υπόκρουση της ταινίας, ακούγονταν από όλους και δονούσε το κτίριο και τον δρόμο. Τότε βγήκε και το ανέκδοτο της εποχής: «Γιατί οι ασφαλίτες μετέρχονται άλλον τρόπον και δεν εισβάλλουν ένα βράδυ στην Αλκυονίδα, για να έχουν στο χέρι τους όλους τους αντιστασιακούς μαζεμένους;».

Από τα ξεχωριστά γεγονότα της δεκαετίας του ’80 για την Αλκυονίδα ήταν μεταξύ άλλων η λειτουργία μεταμεσονύκτιας ζώνης κάθε Σάββατο, βασισμένη πάνω σε ιδέα του σκηνοθέτη Γιάννη Σολδάτου, με ταινίες αντισυμβατικής φόρμας και περιεχομένου. Χαρακτηριστικό είναι πως η ζώνη αυτή σταμάτησε μετά από μια επεισοδιακή βραδιά αφιερωμένη στον ερωτισμό, με καλεσμένους τους Νίκο Κούνδουρο, Γιάννη Τσαρούχη, Γιώργο Βέλτσο και συντονιστή το Γιάννη Σολδάτο - μια βραδιά που, πολύ απλά, δεν ξεκίνησε ποτέ! Ο κόσμος είχε γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα, καθώς και όλη την Ιουλιανού, μεταξύ Αριστοτέλους και Φυλής. Η Αστυνομία έφτασε στο σινεμά και διεμήνυσε να μην συνεχιστούν οι μεταμεσονύκτιες προβολές. Το γεγονός ήταν στις κύριες ειδήσεις των καλλιτεχνικών στηλών στις εφημερίδες της επόμενης μέρας.

Πίσσα, Χώμα και Πούπουλα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Στις αρχές του ’90, η πολιτική των γραφείων διανομής αλλάζει και η Αλκυονίδα αδυνατεί να προβάλει τις ταινίες που θέλει. Ο ιδιοκτήτης της αποφασίζει να μην αλλάξει τη φιλοσοφία λειτουργίας του σινεμά, ακόμη και με κόστος το κλείσιμό του. Τον Οκτώβριο του 2014, ο κινηματογράφος επέστρεψε στην πόλη ως Πολυχώρος Τέχνης & Πολιτισμού, διατηρώντας τον κινηματογραφικό του χαρακτήρα και προσθέτοντας θεατρικές παραστάσεις, μουσικές βραδιές, εικαστικά, βιβλιοπαρουσιάσεις, θεματικά αφιερώματα, εκδηλώσεις κοινωνικού χαρακτήρα και φεστιβάλ. Κατά το μεσοδιάστημα, ο χώρος λειτούργησε ως θεατρική σκηνή του Γιώργου Μεσσάλα.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Αλκυονίδας, Βελισάριος Κοσσυβάκης, μαζί με ακόμη δέκα άτομα από τον χώρο των τεχνών, του πολιτισμού και της κοινωνίας των πολιτών έχουν αποστείλει υπόμνημα για τη διάσωση του χώρου προς την υπουργό Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά και τον διευθυντή της Υπηρεσίας Προστασίας Νεώτερων Μνημείων, Αλέξανδρο Ξενάκη. Σύμφωνα με την αντίδρασή του, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, «αναγνωρίζοντας την προσφορά του ιστορικού κινηματογράφου Αλκυονίς στην κινηματογραφική τέχνη, απέστειλε στη Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων φάκελο για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων χαρακτηρισμού της συγκεκριμένης κινηματογραφικής αίθουσας ως μνημείου και τόπου διατήρησης ιστορικής μνήμης. Στο φάκελο επισυνάπτεται το σχετικό αίτημα της Επιτροπής Διάσωσης της Αλκυονίδας με πρόεδρο τον σκηνοθέτη Βασίλη Βαφέα και μέλη κινηματογραφιστές, διανοούμενους και εκπροσώπους των κατοίκων της περιοχής και της δημοτικής κίνησης της Αθήνας “Ανοιχτή Πόλη” του δήμου Αθηναίων». Παράλληλα, η υπουργός Μυρσίνη Ζορμπά υποστηρίζει τη σημασία της Αλκυονίδας ως χώρου νεότερης ιστορικής μνήμης και συμπαραστέκεται στο αίτημα της Επιτροπής Διάσωσης του κινηματογράφου, που μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι όπως λειτουργεί σήμερα η Αλκυονίδα, «προσδίδει στον κινηματογράφο χαρακτηριστικά ενός θύλακα ιδιαίτερου πολιτιστικού ενδιαφέροντος, σε μια περιοχή που ταλαιπωρείται από συνεχή υποβάθμιση και απαξίωση. Η υποστήριξη κατοίκων του 6ου Δημοτικού Διαμερίσματος του δήμου Αθηναίων για τη συνέχιση της λειτουργίας της ως κινηματογράφου, είναι ενδεικτική της σχέσης της αίθουσας με την περιοχή».

Περισσότερες στιγμές από την παλαιότερη και σύγχρονη ζωή της Αλκυονίδας.

Περισσότερα από το VICE

Το Κλεμμένο Ψηφιδωτό και ο «Ιντιάνα Τζόουνς» των Έργων Τέχνης

Φωτογραφίες της Αγγλίας Από την Εποχή που Μπορούσες να Καπνίσεις σε Κλειστούς Χώρους

Το Βίντεο με τα Μπουνίδια του Θύτη Είναι Ένα Cult Διαμάντι του Hip Hop